Je hoeft er niets voor te doen, het gaat vanzelf: ouder worden. Maar betekent ouder ook altijd wijzer? Wat maakt je eigenlijk wijzer? En hoe heeft je ontwikkeling invloed op hoe je met groepen werkt? Daar gaan we het in deze blog over hebben!
Leren door ervaring
Wijzer wordt je door ervaringen op te doen. Soms zijn dat ervaringen waar je niet om hebt gevraagd, leuk of niet leuk. Soms zijn het juist ervaringen die je bewust opzoekt, zoals wanneer je gaat solliciteren naar een nieuwe baan of wanneer je een opleiding start. Maar met alleen die ervaringen ben je er nog niet. Wijzer worden gaat vooral over reflecteren op ervaringen en daaruit iets meenemen naar de toekomst. Leren dus!
Bij het geven van trainingen is het niet anders. Er is een groot verschil tussen het lezen over weerstand en er midden in belanden. Tussen weten dat je flexibel mag zijn en op een dag ter plekke je hele draaiboek omgooien. Daarom is het ook zo belangrijk om je welbekende vlieguren te maken met groepen. De verschillen in ervaringsniveaus tussen trainers zijn voor ons ontzettend boeiend en leuk. Waarom? Ze dagen ons als trainer/coach uit om steeds weer te zoeken hoe we het beste aansluiten. En laat je daarbij niet in de luren leggen door leeftijd, want dat zegt niet altijd wat!
Ontwikkelingsniveaus
Een belangrijk inzicht voor veel trainers is dat het trainersvak een dienstbaar vak is. Je bent er voor de ander, niet voor jezelf. Dit betekent echter niet dat je als trainer alles geeft waar je groep om vraagt. Eerder geef je een groep, en ieder individu, wat ze nodig heeft om te groeien en boven zichzelf uit te stijgen. Dit inzicht ontwikkelt zich vaak over tijd en ziet er ongeveer zo uit:
1) Hier is mijn kennis en ervaring waar ik je graag zoveel mogelijk van geef!
2) Goh, wat wil je eigenlijk leren over het onderwerp?
3) Wat voor manier van leren past bij jou?
4) Hoe creëer ik een optimale leeromgeving voor jou?
Niveau 1
De eerste twee niveaus zijn vooral op de inhoud gericht. Niveau 1 gaat over het overdragen van kennis naar anderen met die behoefte dat de ander daar iets mee gaat doen. En dat valt dan soms tegen! Trainers willen vaak heel veel geven van wat ze weten en kunnen. Bovendien zijn ze zelf sterk overtuigd van de waarde. Echter, de deelnemers ervaren dat niet altijd zo.
Niveau 2
Daarom zie je tussen niveau 1 en 2 een verschuiving in perspectief: de meeste trainers beginnen centraal bij hun eigen kennis, kunde en ervaring en ontdekken gaandeweg dat dat niet leidend moet zijn, maar de behoefte van de deelnemers en hun beleefwereld leidend moet zijn. Deze verschuiving is mooi om te zien en leidt tot trainingen en workshops die veel beter gewaardeerd en gekwalificeerd worden, omdat ze beter gaan aansluiten bij de doelgroep.
Niveau 3
Het 3de niveau verbeeld een verschuiving van inhoud naar vorm: niet alleen de inhoud is belangrijk, ook in de vorm kan ik als trainer zo goed mogelijk aansluiten bij mijn deelnemers. De groepsdynamiek wordt nu veel belangrijker voor de trainer en de behoefte om daar op te kunnen interveniëren. Ook de verschillende leerstijlen in een groep en de aansluiting hierop wordt onderzocht. Trainers gaan meer experimenteren met werkvormen en dat is leerzaam en leuk! Trainers gooien bijvoorbeeld hun powerpoint overboord, stellen veel meer vragen aan de groep en durven het af en toe over proces te hebben in plaats van inhoud. Niet alleen door te vertellen, maar juist door te verbeelden en te ervaren vindt er nu leren plaats.
Niveau 4
In dit niveau ervaart de trainer dat hij of zij niet verantwoordelijk is voor het leren zelf, maar voor het scheppen van de juiste leeromgeving. Dit is bij uitstek zoiets dat we allemaal weten uit de boeken, maar tussen weten en zelf voelen zit een wereld van verschil. Als dit besef er is helpt het wel om minder in de valkuil van teveel willen geven te stappen en dus ook om minder hard aan het werk te zijn. Een trainer ontwikkelt sensitiviteit voor het hier en nu: wat is er hier en nu nodig voor de ideale leeromgeving? En dat verschilt per keer! Dit betekent dat de kunst van het trainen minder in de voorbereiding en meer naar het moment van trainen verschuift. De trainer gebruikt zichzelf als instrument ter plaatse. Het mooie is dat je ziet dat een trainer de inhoud beheerst, de vorm heeft getest en de flexibiliteit heeft om in het moment met beide te spelen.
Herken jij deze verschuiving bij jezelf? Hoe merk je dat in je trainingen? Misschien wil jij je ook wel ontwikkelen als trainer. Psydos wil je daar graag bij helpen. Met training en coaching op maat voor alle niveaus van ervaring stemmen we af op jouw behoefte. Neem gerust een keer contact met ons op. Veel succes trainers! Word oud, word wijs maar blijf ook lekker eigenwijs!